Σχετικά με την τέλεση Βάπτισης

Το Βάπτισμα είναι το μυστήριο που μας εισάγει στην Εκκλησία. Το όρισε ο ίδιος ο Κύριος δίνοντας στους μαθητές Του, λίγο πριν αναληφθεί, την εντολή: “Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”.

Βάπτιση σημαίνει κατάδυση όλου του σώματος στο νερό και συμβολίζει τη ριζική, την ολοκληρωτική κάθαρση και ανακαίνιση του ανθρώπου, το πέρασμά του από την αμαρτία στο Φως και τη Χάρη του Θεού, τη συμμετοχή του στον Θάνατο και την Ανάσταση του Κυρίου.

Οι συμβολισμοί της Βάπτισης

Με το μυστήριο του βαπτίσματος ο νεοφώτιστος γίνεται χριστιανός και εντάσσεται στην οικογένεια του Χριστού. Μπορεί πλέον να μετέχει στα υπόλοιπα μυστήρια της Εκκλησίας μας. Ο βαπτιζόμενος απαλλάσσεται από το προπατορικό αμάρτημα και δέχεται το φως του Χριστού. Το βάπτισμα από τους Πατέρες της Εκκλησίας χαρακτηρίζεται σαν φώτισμα ή χάρισμα. Πριν το βάπτισμα ο ιερέας διαβάζει τις ευχές της Εκκλησίας που απομακρύνουν την επήρεια του κακού από τον βαπτιζόμενο. Ο ανάδοχος του μωρού αποκηρύσσει το σατανά και συντάσσεται με τον Θεό στραμμένος προς τη δύση, ενώ απαγγέλλει το σύμβολο της Πιστέως στραμμένος προς την ανατολή, που συμβολίζει τον Χριστό. Ο νονός και η νονά γίνονται οι πνευματικοί γονείς του μωρού. Στη χριστιανική παράδοση δεν επιτρέπεται να βαπτίσει κάποιος παιδιά διαφορετικού φύλου γιατί θα θεωρούνται πνευματικά αδέλφια. Η εκκλησία άλλωστε απαγορεύει το γάμο μεταξύ ατόμων που έχουν τον ίδιο ανάδοχο.

Το Λάδι
Ο βαπτιζόμενος αλείφεται με λάδι που έχει αγιαστεί. Η επάλειψη με λάδι, που γίνεται σε όλο του το σώμα, συμβολίζει την πλήρη ανάπλαση και την αναδημιουργία του ανθρώπου μέσω του βαπτίσματος. Το αγιασμένο λάδι συμβολίζει το έλεος και τη χάρη του Θεού που θεραπεύει τον αγώνα του ανθρώπου και του δίνει δύναμη να γλιστρά από τους πειρασμούς του, τους πνευματικούς εχθρούς του, κατά τη διάρκεια του ισόβιου πνευματικού αγώνα του. Στην αρχαιότητα οι παλαιστές αλείφονταςν με λάδι, ώστε να γλιστρούν από τα χέρια του εχθρού.

Η Λαμπάδα
Το φως του Ιησού Χριστού που θα δεχθεί και θα καθοδηγήσει τον νεοφώτιστο στην υπόλοιπη ζωή του συμβολίζεται με τη βαπτιστική λαμπάδα. Είναι η λαμπάδα της πίστης στη χριστιανική αλήθεια, που θα τον ακολουθεί  και θα διακατέχεται ο νέος χριστιανός σε όλη του τη ζωή.

Το Νερό
Αφότου ο ιερέας έχει αλείψει με λάδι τον βαπτιζόμενο, τον ακουμπά στο κεφάλι και τον καταδύει τρεις φορές στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Το νερό είναι σύμβολο ζωής και έχει την δυνατότητα να καθαρίζει το σώμα και το πνεύμα του ανθρώπου. Στο μυστήριο της βάπτισης συμβολίζει επίσης το αίμα του Ιησού Χριστού. Στο νερό θάβεται ο παλιός άνθρωπος με το προπατορικό αμάρτημα στις πλάτες του και από το ίδιο νερό βγαίνει αναγεννημένος ο νέος χριστιανός. Οι τρεις αναδύσεις και καταδύσεις συμβολίζουν τις τρεις μέρες που έμεινε ο Κύριος στον τάφο του και την επακόλουθη ανάστασή Του. Και όπως ο Κύριος εισήλθε ολόκληρος στο μνήμα, έτσι και το βρέφος εισέρχεται ολόκληρο μέσα στο νερό και συμμετέχει στο θάνατο και την Ανάσταση του Κυρίου.

Η μητέρα Εκκλησία γεννά ένα επιπλέον μέλος από τη μήτρα της, που συμβολίζεται απ’ την κολυμβήθρα. Έτσι, όλοι μας είμαστε αδέλφια αφού γεννηθήκαμε από την ίδια πνευματική μητέρα.

Το Άγιο Μύρο
Το Χρίσμα είναι το μυστήριο μέσω του οποίου το μωρό με το άγιο μύρο παίρνει δωρεά τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και ενισχύεται η ζωή του. Ο ιερέας αλείφει με το Άγιο Μύρο σταυροειδώς τον βαπτιζόμενο σε διάφορα σημεία του σώματός του. Έτσι το βρέφος χρίζεται με την πνευματικότητα και την καθαρότητα του Αγίου Πνεύματος, όπως ο Χριστός χρίστηκε με το Άγιο Πνεύμα στον Ιορδάνη ποταμό. Τ’ Άγιο Μύρο αποτελείται από λάδι και πολλά αρωματικά που συμβολίζουν την ευωδία, την αγιοσύνη και τις χαρές του Αγίου Πνεύματος.

Ο Σταυρός
Ο βαπτιστικός σταυρός αποτελεί το σύμβολο της θυσίας, της οικουμενικής αγάπης και της αυταπάρνησης που ο Χριστός έδειξε και χάρισε με τη διδασκαλία και με όλη του τη ζωή, με τη σταύρωση και την ανάστασή Του. Αυτές τις αρετές οφείλει να επιδείξει ο άνθρωπος που βαπτίζεται σε όλη τη χριστιανική ζωή του. Ο σταυρός, που είναι η σφραγίδα του Χριστού, συμβολίζει αυτή ακριβώς την ένταξή μας στη χριστιανική ζωή και στο σώμα του Χριστού.

Ο ιερός χορός
Ο Κύκλος που γίνεται τρεις φορές, υποδηλώνοντας την παρουσία της Αγίας Τριάδος, γύρω από την κολυμβήθρα συμβολίζει την είσοδο του νεοφώτιστου από το βαπτιστήριο στον κυρίως ναό, όπου και τελείται η Θεία Λειτουργία.

Η ονοματοδοσία
Σε κάθε βαπτιζόμενο δίνεται από τους ανάδοχούς του το δικό του προσωπικό όνομα. Το γεγονός αυτό δηλώνει πως ο Θεός ενδιαφέρεται ξεχωριστά για τον καθένα από εμάς, αλλά και για όλους μαζί αφού είμαστε όλοι παιδιά Του. Το βρέφος λαμβάνει το όνομα ενός αγίου για να τον τιμά και να εκφράζει ευγνωμοσύνη, αυτός και η οικογένειά του, για το παράδειγμα που έδωσε με τον άγιο βίο του. Ο άγιος έτσι γίνεται ο προστάτης του παιδιού και τον προφυλάσσει στο δρόμο του.

Η τριχοκουρία
Το κόψιμο των μαλλιών του νεοφώτιστου, που συντελείται μετά το Χρίσμα, είναι η ελάχιστη προσφορά που κάνει αυτός προς το Χριστό, δηλώνοντάς του πως είναι αφιερωμένος σ’ Αυτόν και έχει ως κεφαλή Αυτόν, αφού τα μαλλιά του κόβονται σταυροειδώς. Η παράδοση απαγορεύει να κοπούν τα μαλλιά του μωρού πριν από τη βάπτισή του.

Το ξέπλυμα
Μετά τη βάπτιση, όπως ορίζει η παράδοση, η μητέρα δεν πρέπει να ξεπλύνει το παιδί από το αγιασμένο λάδι, παρά  μόνο όταν είναι στα σημεία που είναι απαραίτητο για λόγους υγιεινής. Τρεις μέρες μετά τη βάπτιση, η μητέρα θα ξεμυρώσει το βρέφος κάνοντάς το μπάνιο. Το νερό θα το κρατήσει για να το πετάξει στη θάλασσα, στο ποτάμι ή στο χώμα. Και αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε μπορεί να το ρίξει στην ειδική χοάνη που υπάρχει στους ναούς γι’ αυτό το σκοπό.

Τρεις Κυριακές μετά
Την Κυριακή μετά τη βάπτισή του, και για τρεις συνεχόμενες Κυριακές, οι γονείς και οι νονοί θα πάνε το μωρό στην εκκλησία για να το κοινωνήσουν. Μαζί με το μωρό τους, το οποίο είναι ντυμένο με τα βαπτιστικά του και το βαπτιστικό σταυρό του, παίρνουν και τη λαμπάδα της βάπτισης την οποία ανάβουν και τις τρεις φορές. Στον τρίτο εκκλησιασμό αφαιρούν από τη λαμπάδα κάθε στολίδι και την αφήνουν στην εκκλησία.

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΒΑΠΤΙΣΕΩΣ

Χρήσιμες οδηγίες για εσάς που θα βαπτίσετε το παιδί σας

Αγαπητοί μας Ενορίτες Έλληνες Ορθόδοξοι Γονείς, προκειμένου να βαπτίσετε το παιδί σας, πρέπει να ενεργήσετε ως εξής:

1. Να προσέλθετε εγκαίρως στον Ιερό μας Ναό και να προκαθορίσετε ημέρα και ώρα τελέσεως του Μυστηρίου με τον εφημέριο της εβδομάδας.

2. Να προσκομίσετε στον εφημέριο Ληξιαρχική Πράξη ή απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γεννήσεως, η οποία εκδίδεται από τον Δήμο, που έχει γεννηθεί το παιδί σας.

3. Αν ενδιαφέρεστε να βαπτίσετε το παιδί σας σε διαφορετική ενορία από την δική μας, τότε θα πρέπει να ενημερώσετε τον εφημέριο της Ενορίας προκειμένου ο ίδιος να μεταβιβάσει τη Ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού σας στο Ναό που θα τελεσθεί το μυστήριο. Συνίσταται τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Αγίου Χρίσματος να γίνονται στην Ενορία την δική σας και όχι σε άλλη, διότι το παιδί σας την Ενορία του θα έχει ως αναφορά και με αυτήν θα συναναστρέφεται τα επόμενα χρόνια.

4. Μετά το πέρας της Βάπτισης ο Ιερέας, που τέλεσε το μυστήριο, εκδίδει Δήλωση Βαπτίσεως. Η δήλωση αυτή κατατίθεται εντός μηνός στο Ληξιαρχείο του Δήμου, που είναι εγγεγραμμένη η γέννηση του παιδιού σας.

5. Στην περίπτωση που το μυστήριο τελεσθεί εκτός της Ενορίας σας, τότε η Δήλωση Βαπτίσεως δίδεται στην Ενορία του Νεοφώτιστου, προκειμένου να καταχωρηθεί στο οικείο Βιβλίο και εν συνεχεία κατατίθεται στο Ληξιαρχείο του Δήμου.

6. Ο ανάδοχος του νηπίου δεν μπορεί να είναι αλλόδοξος ή αλλόθρησκος και Ορθόδοξος που έχει τελέσει μόνο πολιτικό Γάμο.

7. Τέκνα προερχόμενα από γονείς που έχουν τελέσει μόνο πολιτικό Γάμο, βαπτίζονται εφόσον ο ανάδοχος εγγυηθεί για την κατήχηση του νεοφώτιστου.

8. Σε περίπτωση που κάποιος από τους δύο γονείς απουσιάζει, απαιτείται για την ονοματοδοσία έγγραφη συγκατάθεση του, με επικύρωση του γνησίου της υπογραφής του.

Ειδικές Περιπτώσεις:

1. Στην περίπτωση που την επιμέλεια του παιδιού σας την έχει ένας γονέας ή Κηδεμόνας με δικαστική απόφαση, για την τέλεση του Μυστηρίου και την Ονοματοδοσία χρειάζεται Υπεύθυνη Δήλωση του έτερου γονέα ότι συμφωνεί.

2. Εάν οι γονείς έχετε διάφορες διενέξεις όσον αφορά την Ονοματοδοσία ή το Βάπτισμα, αυτά μπορείτε να τα επιλύσετε μέσω Δικαστικής Αποφάσεως.

3. Σε κάθε περίπτωση, πριν το Βάπτισμα του ανηλίκου, θα πρέπει να επιδείξετε την αστυνομική σας ταυτότητα, για την εξακρίβωση των στοιχείων σας με την Ληξιαρχική Πράξη. Στη συνέχεια υπογράφετε ενώπιον του Εφημερίου για το θρήσκευμα του νηπίου. Προσοχή: Σε περίπτωση που ένας από τους δύο γονείς απουσιάζει, θα πρέπει να προσκομιστεί στον Ιερέα θεωρημένο αντίγραφο είτε της ληξιαρχικής πράξης θανάτου είτε της σχετικής δικαστικής απόφασης, βάσει των οποίων ο έτερος γονεύς κηρύττεται απών ή έκπτωτος από την γονική μέριμνα.

4. Σε περίπτωση απουσίας του ενός γονέως λόγω εύλογου κωλύματος, τότε ο Εφημέριος μπορεί να συνεχίσει στην τέλεση του Μυστηρίου, αν και μόνο αν υποβληθεί εκ μέρους του απόντος γονέως βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου είτε υπεύθυνη δήλωση με το γνήσιο της υπογραφής θεωρημένο, ότι συγκατατίθεται για την βάπτιση του τέκνου κατά το Ορθόδοξο δόγμα και με το συγκεκριμένο όνομα.

5. Σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου ο Εφημέριος οφείλει να αναζητήσει τον πατέρα, που αναγράφεται στην ληξιαρχική πράξη, και να λάβει την συγκατάθεση του γραπτώς. Εάν πάλι έχει προσβληθεί η πατρότητα ή έχει αναγνωρισθεί το τέκνο εκούσια, ο Εφημέριος μπορεί να δεχτεί ως πατέρα τον προσδιοριζόμενο από το Ληξιαρχείο.

6. Στην περίπτωση άγαμης μητέρας, επειδή η ίδια ασκεί την γονική μέριμνα, ο Εφημέριος μπορεί να τελέσει το Μυστήριο του Βαπτίσματος και να δώσει το όνομα, εφ” όσον η άγαμη μητέρα συμπληρώσει Υπεύθυνη Δήλωση του Ν.1599/86, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής, στην οποία θα δηλωθεί υπεύθυνα ότι ασκεί αποκλειστικά την γονική μέριμνα στο ανήλικο τέκνο της, ότι δεν υφίσταται δικαστική απόφαση, η οποία να απονέμει δικαίωμα ασκήσεως γονικής μέριμνας και στον πατέρα του ανήλικου τέκνου, και τέλος ότι επιθυμεί το τέκνο της να βαπτιστεί κατά το Ορθόδοξο δόγμα και να λάβει συγκεκριμένο όνομα.